5/26/2007

Η Идиотεία ενός άλλου νού


Τελικά διαφεύγοντας, μιά δεξιά μιά αριστερά στο προσωπικό μου εκκρεμές ο χρόνος, δεν υποτάχτηκε, καθώς τα ‘θελα, στην επιθυμία μου να δώ τον, κατά Λειβαθινό, θεατρικό «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι. Στο μεταξύ, ξαναδιάβασα στην μετάφραση του Άρη Αλεξάνδρου τό βιβλίο.

Η ανάγνωση, σχεδόν καινούργια πιά -σε νέα ηλικία, μου πήρε κάτι περισσότερο από είκοσι μέρες. Δηλαδή, κάτι παραπάνω απ’ όσες χρειάστηκε ο συγγραφέας του, το 1868, για να κολλήσει την παύλα δίπλα στην τελευταία τελεία του έργου!

Φτάνοντας με αλλεπάληλες εκπλήξεις και συγκινήσεις στο έσχατο σημείο στίξης.... «κόκκινα», αναφώνησα! Δεν μπορεί..., αυτό τό βιβλίο πρέπει να γράφτηκε μέ τα μάτια ....κόκκινα! Κόκκινα απο αϋπνία, κόκκινα απο πνευματικό πυρετό, κόκκινα απο την αγωνία της ένδειας. Κόκκινα απ το βάθος πεδίου που, ολοφάνερα ο Ντοστογιέφσκι, διέκρινε πώς χάραζε η ιστορική ρότα της εποχής του, κόκκινα τέλος απ’ το, απολύτως χαρτοπαιχτικό, πάθος του ν’ αδειάσει, ακόμη μια φορά, στην συγγραφική τσόχα τά ρέστα του ......

-Όποιο και νά ταν το υποθετικό χρώμα τών ματιών του συγγραφέα, τό σίγουρο είναι πως έβλεπαν τρένα, μου ψυθύρισε μιάν άλλη φωνή, η μήπως ...-ναί;

Λάβε υπόψιν σου, συνέχισε προτάσσοντάς μου ταυτόχρονα ένα λικεράκι κανελογαρύφαλο με τριμμένο πάγο, πώς μιλάμε για την εποχή που διευρύνεται το ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο. Οι σιδερένιες ράγες του, προεκτείνονται με φρενήρεις ρυθμούς και για πρώτη φορά φέρνουν τόσο άμεσα, τόσο γρήγορα και τόσο κοντά τά, εντός κι εκτός τους μετασχηματιζόμενα, ευρωπαϊκά κράτη στη μορφή που τά ξέρουμε, -έστω που τα ξέραμε-, σήμερα....

Σου θυμίζει κάτι αυτό;

«το θέμα μας είναι άν εξασθένησαν πράγματι οι πηγές της ζωής με την ισχυροποίηση...

-Των σιδηροδρόμων;-φώναξε ο Κόλλια .

-Όχι των σιδηροδρομικών μέσων συγκοινωνίας, νεαρέ και προπέτη έφηβε, μα εκείνων των ιδεολογικών τάσεων στις οποίες οι σιδηροδρομικές γραμμές μπορούν να χρησιμεύσουν..»

Η μήπως σου θυμίζει αυτό:

«...η ανθρωπότητα παραέγινε θορυβώδης και βιομηχανική, ελάχιστη είναι η «ψυχική ηρεμία», παραπονιέται ενας διανοούμενος αναχωρήτής. Άς είναι, ο θόρυβος όμως τών κάρων που κουβαλάνε ψωμί στην πεινασμένη ανθρωπότητα, μπορεί να είναι προτιμότερος απο την ψυχική ηρεμία του απαντάει θριαμβευτικα ο άλλος στοχαστής που ταξιδεύει εδώ κι εκεί και φεύγει απο κοντά του κορδωμένος»

Ντούκου είχε περάσει τότε λέει η κριτική το βιβλίο.... Αμήχανη; Ο συγγραφέας, μιά φορά, ισορρόπησε το οικονομικό χρεωστικό του υπόλοιπο....

Υπόλοιπα.... Τελικά η λογοτεχνία είναι μάλλον αδιάφορη στις στενάχωροχρονικές προσδοκίες και τα χαρτοπαίγνια αναγνωστών και συγγραφέων της. Το πραγματικό, μακροπρόθεσμα, κέρδος των μερών, άν προκύψει, φαίνεται πώς είναι άλλης ποιότητας και βρίσκεται σχεδόν πάντα αλλού του αναμενόμενου .

Πέταξα διακριτικά, μ’ένα κουταλάκι του γλυκού, τόν τριμένο πάγο και κατέβασα μονορούφι το, ευτυχώς ακόμα φυσικής θερμοκρασίας, ηδύποτο.
Όχι, δήλωσα σκέτα κι ελαφρώς παγωμένα, δεν μου θυμίζει κάτι. Είναι σαν ...να γίνεται σχεδόν.... σήμερα.... Απο την ανάποδη κάπως.

Δεν τα καταφέρνω με το αλκοόλ είν αλήθεια. Με άδειο στομάχι μου μετατρέπει το μυαλό σε οθόνη. Είχα ζεσταθεί σαν παλιά μηχανή προβολής. Στον απέναντι τοίχο τρέχανε σκηνές. Χωματερές παλιών ηλεκτρονικών υπολογιστών διογκώνονταν, συρματοφόρα ηλεκτρικά και τηλεφωνικά δίκτυα απλώνονταν στον πλανήτη, στεριές χάνονταν στά νερά και νερά υποχωρούσαν σε στεριές. Υπολογιστικά δικτυα τελευταίας γενιάς, μηχανές προβολής, το νέο μου καπέλο , ό Μίσκιν κάπου στο βάθος να χτυπά τσέκ ιν στο τελευταίο δρομολογιο του εναέριου τραίνου -στους χώρους αναμονής του σταθμού η Φιλίποβνα να διαφήμιζει καλλυντικά ματιών..., εϊιι εσύ, πώς είπαμε πώς είπες το νικ νέϊμ σου....;

Αργά. Το εξωτερικό μου βλέμμα βασιλεύει . Η φωνή του Λεμπέντεβ απλώνεται σαν ηχητικό χαλί απο βραχνό κοντραμπάσο:

«Εγώ ο τιποτένιος Λεμπέντεβ δεν πιστεύω στά κάρα που κουβαλάνε ψωμί στην ανθρωπότητα! Γιατί τά κάρα που κουβαλάνε ψωμί στην ανθρωπότητα , μην έχοντας ηθικές βάσεις , μπορούν ψυχραιμότατα να αποκλείσουν απ’ την απόλαυση του ψωμιού ένα σημαντικό μέρος της ανθρωπότητας..... πράγμα που ήδη συνέβη........

Ενας φίλος της ανθρωπότητας με ασταθείς ηθικές βάσεις είναι ένας ανθρωποφάγος της ανθρωπότητας για να μην αναφέρω την ματαιοδοξία του. Τολμήστε να προσβάλλετε τον εγωϊσμό κανενός απο αυτούς τους αμέτρητους φίλους τής ανθρωπότητας . είναι αμέσως έτοιμος να βάλει φωτιά στον κόσμο κι απο της τέσσερεις μεριές απο ταπεινή εκδίκηση , εδώ που τα λέμε, τό ίδιο ακριβώς όπως κι ο καθένας απο μάς, γιά να λέμε και του στραβού τό δίκιο, όπως κι εγώ ......μα και πάλι δεν είναι αυτό το θέμα μας»

Τελικά δεν κατάφερα νά δω την θεατρική μεταφορά του Idiot στο Εθνικό. Τού χρόνου ίσως, ποιός ξέρει, αν και στ'αλήθεια ...δεν είναι αυτό το θέμα μου.


4 comments:

οι σκιές μιλάν said...

ωραίο το ξεδίπλωμα της matryoshka αλλά..."αμήχανη";;;

Όχι "αμήχανός";

Τί γκάφες κάνω, Θέε μου!

Anonymous said...

αμ δε λες αμανχανος καλυτερα, για τις γκαφες που δεν ξεύρει μαν τις αόριστες αντωνυμίες στις γοτθικες ευρωγλώσσες καλη ώρα ...

Αμηχανη η αδιάφορη η βιβλιοκρτική παντως, είχε τηρήσει σκανδαλώδη σιγη ιχθύος, σε αντιθεση μέ αλλα, για το συγκεκριμένο του Ντοστογιέφσκι.

Στρατη, η όποιος άλλος θελει , πώς ποστάρουμε video απο you to be ;

οι σκιές μιλάν said...

- Bρισκεις το βίντεο που σε ενδιαφέρει στο youtube.

- Δεξιά από το βίντεο, υπάρχουν δύο κουτιά με πληροφρορίες: ένα που λέει URL κι ένα άλλο που λέει Embed.

- Αντιγράφεις με κόπυ τον κώδικα από το embed.

- Όταν είσαι στη σελίδα Νew Ρost του Μπλογκερ, έχει πάνω στα δεξιά δυο "αυτάκια": το ένα λέει Compose, το άλλο Edit HTML. Επιλέγεις το δεύτερο και κανεις paste τον κώδικα από το Embed στο σημείο του ποστ όπου θές να εμφανιστεί.

Όταν δημοσιεύσεις το ποστ, θα δεις και το βίντεό σου.

Στην οικογένεια των γερμανιστικών γλωσσών, το man δεν είναι ακριβώς αόριστη αντωνυμία αλλά μινιμαλιστική (νέο φρούτο αυτό) καθ' ό,τι διαθέτουν ιδιότητες όπως για παράδειγμα (εν προκειμένω) το αρσενικό γραμματικό γένος.

Καλή συνέχεια.

Olyf said...

Ευχαριστώ σε πολύ .
Θα το δοκιμάσω κάποια στιγμή. Το βίντεο. Και τη γερμανική πιθανα.
Να περνάς. Χαίρομαι.