21 Μαρτίου 1950, Cesare Paveze

Έχεις αίμα κι ανάσα.

Είσαι κι εσύ φτιαγμένη από σάρκα,

από μαλλιά και από βλέμματα. Η γη και τα δέντρα

ο μαρτιάτικος ουρανός, το φως,

πάλλονται και σου μοιάζουν-

το γέλιο σου και το βήμα σου

σαν νερά που αναπηδούν-

η ρυτίδα ανάμεσα στα μάτια σου

σαν σύννεφα μαζεμένα

το τρυφερό σου κορμί

ένας σβώλος στoν ήλιο.

Έχεις αίμα και ανάσα.

Ζεις σ’ αυτή τη γη.

Γνωρίζεις τις γεύσεις,

τις εποχές, τα ξυπνήματα,

έπαιξες στον ήλιο,

μίλησες μαζί μας.

Καθαρό νερό της άνοιξης

Βλαστός, χώμα,

ανθισμένη σιωπή,

έπαιξες όταν ήσουνα μικρούλα

κάτω από διαφορετικό ουρανό,

κι έχεις τη σιωπή μέσα στα μάτια σου,

ένα σύννεφο που αναβλύζει

σαν πηγή από τα βάθη.

Τώρα γελάς και δονείσαι πάνω απ’ αυτή τη σιωπή.

Γλυκός καρπός που ζεις

Κάτω από τον καθαρό ουρανό

που ανασαίνεις και ζεις

σ’ αυτή τη δική μας εποχή

στην κλειστή σιωπή

βρίσκεται η δύναμή σου. Όπως

το χλωρό χορτάρι στον αέρα

ανατριχιάζεις και γελάς,

όμως εσύ, εσύ είσαι γη.

Είσαι ρίζα σκληρή.

Είσαι η γη που περιμένει.

21 Μαρτίου 1950, Cesare Paveze, απο τή συλλογή "Vera la morte e avra i tuoi occhi"

Την ίδια μέρα , 21/3/1950 , σε μια από τις τελευταίες ημερολογιακές του σημειώσεις ο Παβέζε γράφει :

" Δύσκολη μέρα. Στην Ιτ.(αλία) κατάσταση ακήρυχτου εμφύλιου πολέμου, διάφορες φωνές μιλάνε για αλυσιδωτή ατομική αντίδραση τον Απρίλιο. Όλα θέλουν να με χωρίσουν από εκείνη, να την στείλουν πίσω στην Αμ(ερική) , ν' αποκλείσουν τη Ρώμη, να τα χαλάσουν όλα.

Υπέφερα -έτσι πριν; Ναι τότε υπέφερα από το φόβο του θανάτου. Τώρα από το φόβο μην τη χάσω. Υπάρχει πάντα κάποια αιτία για να υποφέρει κανείς. Παραιτήσου. Στωικισμός, αυτό μετράει. Si fractus illabatur orbis**...."

**= στίχος από τις Ωδές του Οράτιου (ΙΙΙ , iii, 7): "Αν έπρεπε να πέσει κομματιασμένος ο κόσμος"

Mετάφραση Γιάννης Η.Παππάς , από το : «CESARE PAVESE , ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ» , Αθήνα, Printa 2004

Λασκαρατογεννημένα. Σήμερα έχει γενέθλια το blog μου. Παρότι πολλές φορές το εγκατέλειψα, και μία το έσβησα κιόλας, τελικά επέζησε κι έφτασε και στα τρία! Οφείλω να του αναγνωρίσω την επιβιωτική του δύναμη και να ομολογήσω ότι το θαυμάζω γιατί έφτασε ως εδώ εντελώς μόνο του χωρίς να παρέμβω καθόλου στο μεγάλωμά του και χωρίς να του παρέχω την ελάχιστη φροντίδα. Το μπλόγκ μου υπήρξε από την αρχή σκέτο μπλόγκ, έξω από το φύλο του προσώπου που έκανε τις αναρτήσεις, σαν τέτοιο ήθελε να μιλήσει και νομίζω δεν τα πήγε και τόσο άσχημα έστω κι αν με τους ψίθυρους τα πήγαινε καλύτερα. Αν κι ήταν στην αρχική του πρόθεση, ποτέ δεν αναφέρθηκε σε λόγους περί το φύλο. Δεν το μετάνιωσε που δεν το έκανε και δεν θα το κάνει ούτε σήμερα. Θα κεράσει όμως, λόγω γενεθλίων, τα ζιζάνια λόγια του Ανδρέα Λασκαράτου του οποίου η ανάλυση για την κατασκευή του φύλου -και όχι μόνο- είχε προηγηθεί της υψηλής κοινωνιολογικής θεωρίας κατά 2 αιώνες. Λόγια που πέραν του φύλου αφορούν και την σχέση μας με κάθε βλαστάρι μας -είτε πρόκειται για παιδί μας είτε για πνευματικό μας παιδί- και την ευθυνη της στάσης μας απέναντι στον εαυτό άλλο. «….Ο Κεφαλονίτης προσμένει το παιδί που θα γεννήση η γυναίκα του, καθώς προσμένη και την έκβαση κάθε άλλης του εμπορείας. Έκαμε σερνικό; η δουλιά επίτυχε, εκέρδισε, εκείνην τη χρονιά νομίζεται πλουσιότερος. Έκαμε θυλικό; Η δουλιά επήγε κακά, έχασε , εκείνην τη χρονιά πέφτει sotto!... Εκείνην τη χρονιά του γεννηέται όχι ένα παιδί, μά ένα χρεϊ στο σπήτι του! Χρεϊ μισητό επειδή δεν επερίλαβε την ποσότητα την οποία υποχρεόνενται να πληρόσει!... χρέϊ που για είκοσι εξακολουθινούς χρόνους θαν του ζηγιάζει πάντα στους υπολογισμούς του, έως ότου λάβη από το γαμπρό του την περιλαβή του πρικιού, και ησυχάσει πώς έβγαλε το χρέϊ απάνουθέ του.!... Έτσι δεν είδε πουλιό στο παιδί του το θυλικο παρά ένα ομόλογο.! Ένα ομόλογο του οποίου επιθυμούσε το ξέσχισμα! Αξένει το θυλικό μέσα στο σπήτι, και αξένει στα μάτια του γονέωνε σαν ένας εχθρός οπού μια μέρα θ αρπάξει το πράμμα τους και θα φύγει!... «Μωρή κακό να σόρτη, Μωρή αναθεματισμένη , Μωρή αδούρητη» είναι η πουλιό συνηθισμένες κλητικές με τις οποίες πατέρας και μάνα κράζουν τες θυγατέρες τους, τρυπόμενες εδώ κι εκεί μέσα στο σπήτι, για ν αποφυγουνε τη φοβερή παρουσία της μάνας και του πατέρα!... «Να μη χρονιάσουνε , να σου σκάσουνε» κι άλλα παρόμοια, είναι τα αρεσκεύματα που η μανάδες κάνουν ανάμεσό τους!... Οι δαρμοί , τά φάσκελα, η μαμουροσύνες, το ψωμί το δεύτερο, ενώ τά σερνικά τρώνε το πρώτο, είναι τα πράματα που θα μείνουν εντυπομένα στο νού τους όντις μεγάλες, και που ωστόσο χοντροϊδένουνε , αγριόνουνε και πρικένουνε την καρδιά και το πνεύμα τους! Στο ύστερο, μια χτηνώδης ψυχή αποκάτου σε μορφή ανθρώπινη είναι το αποτέλεσμα της ζωής οπού επεράσανε στο πατρικό σπήτι. Επειτα από μια τέτοια ανατροφή, μπορεί να ήναι όμορφες, να ήναι καλοντυμένες, να ξέρουνε να κόβουνε και να ράφτουνε, να καπακίζουνε και να γρατσουνούνε , και όμως να ήναι χτήνη με τά οποία να μη μπορέι κανείς να συζήση χωρίς να αισθάνεται την ελλάτωσή τους και την πρεπούμενη καταφρόνηση για δαύτες. Έτσι κηόλες είναι γνωμικό αναγνωρισμένο στον Τόπο, πώς, Η γυναίκες δεν πρέπει να μπαίνουνε στις δουλειές τες αντρίκες . Που θα ΄πη ότι η γυναίκες είναι θεωρημένες ως όντα κατώτερα, ανίκανα, και ανάξια να υψώσουν το πνεύμα τους και την ημπόρεσή τους έως το ύψος του πνεύματος του ανδρός ! Ιδού πως το απάνθρωπο μίσος των γονέων προετοιμάζει κ εκθέτει την μισή κοινωνία εις την καταφρόνιση της άλλης μισής. Και ιδού πως μια φυσικήν αντανάκλασην ελλατώσεως τα θυλικά τούτα ελλατωμένα τά αναθρέφουν τα σερνικά, τα οποία μια μέρα θα είναι άνδρες , και τα οποία βέβαια θα γεννούν κ εκείνα χτήνη από το είδος της μάννας, έως ότου η Ιταλία ναν τους σιάση το έξωθεν και να τά κάνη εξευγενισμένα χτήνη!...» Ανδρέα Λασκαράτου , «Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς» , Κεφαλληνία 1856 .

Θρασύβουλας

Σε μια παλιά καλή ελληνική ταινία ο Θανάσης Βέγγος ως καφετζής-φιλόσοφος, παραθέτοντας τα δικά του, στο τέλος της πρότασης προς επικύρωσή της και για του λόγου το αλάθητο, υπογράφει εναερίως με προφορική τζίφρα : «Θρασύβουλας» -η κάπως έτσι- υπογραμμίζοντας με τον τρόπο του σημειολογικά την uber alles δύναμη αλλά κι ευθύνη της προσωπικής άποψης.

Έχω βασανιστεί πολλές φορές με την ανάγνωση επώνυμων κι ανώνυμων κειμένων, που ξεκινούν με μια βαθυστόχαστη φράση ενός μεγάλου συγγραφέα η φιλοσόφου -το νόημα της οποίας κατά κανόνα αγνοούν -, για να αποκαλύψουν στη συνέχεια πίσω από την κουρτίνα του βαρύγδουπου το πρόσωπο του κενού. Μάλιστα δε όσο αρχαιότερος ο φιλόσοφος κι όσο μεγαλύτερη η άγνοια του έργου του, τόσο μεγαλύτερος κι ο κρότος.

Φυσικά η καθ’ αυτή αξία των συγγραφέων, φράσεις του έργου των οποίων γίνεται χρήση, δεν είναι δυνατόν ουτε να μειωθεί, αλλ’ ούτε όμως η επίκληση του ονόματος τους αρκεί -ως μαγικό ξόρκι- για να συγκροτήσει το ανερμάτιστο.

Ώστε να σκέφτομαι πώς η απλή, και καμία φορά και απλοϊκή άποψη, αποδεικνύεται ισχυρότερη και ουσιαστικότερη στην επάρκεια της αλήθειας της ως υπεύθυνη και μόνο ως προς τον εαυτό της , διότι θαρσείν ως προς τη βουλή και διακοσμείν μη ως προς τη δειλία.

Γι’ αυτό σας λέω αδέλφια καλό το ντεκόρ αλλά : «Θρασύβουλας uber alles» !

Μετά την προβολή, των εντυπώσεων η προβολή

Οι νυχτερινοί δρόμοι είναι τής αγάπης

Η πιό μεγάλη οθόνη είναι αυτη που απλώνεται ανάμεσα στά μάτια σου

Τα χέρια που ακούν τά δάκρυα

(απο την έκθεση του Σωτήρη Δανέζη στο Μουσείο Φωτογραφίας /10 ο φεστιβάλ ντοκυμαντέρ Θεσ/κης )

Θεσσαλονίκη το λιμάνι, όπως θά λέγαμε η εικονική ομορφιά του ζοφερού.